بررسی مزایا و معایب آسانسور هیدرولیک یکی از موضوعات مهم و زمینه ساز تصمیمات اساسی در انتخاب نوع آسانسور است. آسانسورهای هیدرولیک یکی از پرکاربردترین انواع آسانسور هستند. معمولا در اولین بررسی ها آسانسورهای هیدرولیک با آسانسورهای کششی مورد مقایسه قرار می گیرند. مبنای این مقایسه جنبه های فنی و اجرایی، ایمنی و عملکرد و همچنین جنبه های اقتصادی است. اگرچه این مقایسه ها در بسیاری از موارد از دقت و صحت کافی برخوردار نیست.
پیش از انجام هر گونه مقایسه باید کاربرد سیستم مورد توجه قرار گیرد. هر کدام از مکانیزم های آسانسور می توانند در کاربرد صحیح و مناسب خود بسیار عالی عمل کنند و در کاربرد اشتباه، مشکلات عدیده ای به همراه آورند. در این نوشته نگاهی دقیق تر به ویژگی های آسانسورهای هیدرولیک خواهیم داشت که می توانند بعنوان مزایا و معایب آسانسور هیدرولیک تلقی شوند.
مزایا و معایب آسانسور هیدرولیک در یک نگاه
در این بخش برای درک کلی موضوع نگاهی گذرا به فهرست مزایا و معایب آسانسور هیدرولیک بصورت تفکیکی خواهیم داشت. در ادامه به شرح هر یک از موارد یاد شده می پردازیم.
مزایای آسانسور هیدرولیک در یک نگاه
- حذف موتورخانه از بالای چاه آسانسور
- انعطاف پذیری در تعیین محل موتورخانه
- نصب و سرویس آسان، ایمن و کم هزینه
- ایمنی بالا
- نجات اضطراری ساده تر
- حرکت نرم و عملکرد کم صدا
- انعطاف پذیری در طراحی کابین و درب ها
- آزادی عمل در طراحی آسانسورهای سنگین
معایب آسانسور هیدرولیک در یک نگاه
- محدودیت طول مسیر
- محدودیت سرعت
- حساسیت به دما
- حساسیت به وزن بار
- مزایای آسانسور هیدرولیکی
بررسی مزایای آسانسور هیدرولیک
در این بخش برخی از مهمترین مزایای آسانسور هیدرولیک که در بالا فهرست وار مطرح شدند تشریح خواهد شد. این موارد را می توان در بخش های مربوط به ایمنی و عملکرد، کارهای ساختمانی و اجرایی، فرایند نصب و راه اندازی و … دسته بندی کرد. دو مورد از این موارد که مربوط به حذف موتورخانه از بالای ساختمان و آزادی عمل در انتخاب محل پاوریونیت یا همان موتورخانه آسانسور هیدورلیکی می شود بیشتر مورد توجه معماران و سازندگان ساختمان می شود. شایان ذکر است که برخی عدم نیاز به چاهک آسانسور را در بحث مزایا و معایب آسانسور هیدرولیک مطرح می کنند. این موضوع اگرچه از نظر اجرایی می تواند صورت گیرد اما به لحاظ استاندارد آسانسور هیدرولیک نیز به چاهک نیاز دارد.
حذف موتورخانه از بالای ساختمان
یکی از مهمترین مزایای آسانسور هیدرولیکی از نظر معماری و ساخت، حذف موتورخانه از بالای چاه آسانسور در بخش فوقانی ساختمان است. برای نصب آسانسورهای کششی عمدتا باید اتاقک موتورخانهدر بالای چاه آسانسور روی پشت بام احداث شود. این امر باعث می شود ضمن از دست دادن فضا (در سطح افقی و عمودی) هزینه های مالی بالایی نیز به پروژه تحمیل شود. همچنین شایان توجه است که در این وضعیت نمیتوان پشت بام را یک ایستگاه آسانسور تعریف کرد. این در حالی است که با توجه به بی نیاز بودن آسانسورهای هیدرولیک از موتورخانه در پشت بام، براحتی امکان تعریف یک ایتگاه آسانسور در پشت بام وجود دارد.
محل موتورخانه آسانسور هیدرولیک
سیستم محرکه آسانسور هیدرولیک یک مجموعه تجهیزات است که روی مخزن روغن سوار شده اند. به مجموعه این تجهیزات شامل موتور پمپ، شیر کنترل، مخزن و سایر ادوات، پاوریونیت آسانسور هیدرولیکی می گویند. پاوریونیت می تواند در تراز پایین ترین ایستگاه آسانسور هیدرولیک و با فاصله از دستگاه یا در مجاورت چاه آسانسور قرار گیرد. آزادی عمل در مکان یابی موتورخانه یکی از مهمترین مزایای آسانسور هیدرولیکی است.
نصب و سرویس آسانسور هیدرولیک
در آسانسورهای با عملکرد هیدرولیک، وزنه تعادل را حذف میکنند و بنابراین سیم بکسل های مربوطه، ریل های راهنما و سایر متعلقات آن نیز حذف می شوند. این موضوع نصب، راه اندازی و سرویس و نگهداری آسانسور را بسیار آسان تر و سریع تر می کند. همچنین حذف تجهیزات سنگین نیرو محرکه از اتاقک بالای ساختمان به سهولت و ایمنی بیشتر نصب و سرویس آسانسور کمک شایانی میکند. در نتیجه می توان یکی از مزیت های مهم آسانسور هیدرولیکی را نصب، راه اندازی و سرویس آسانسور هیدرولیک سریع تر آسان تر و ایمن تر دانست.
نجات اضطراری
عملیات نجات در شرایط اضطراری مانند قطع برق، یا بروز حوادث بسیار آسان است. این فرایند در سیستم های کششی کمی پیچیده و مشکل بوده و لازم است شخصی آموزش دیده به اتاقک موتورخانه در بالای چاه رجوع کرده و با حرکت دستی گیربکس امکان پایین آمدن کابین را فراهم کند. یکی از مزایای آسانسور هیدرولیکی عملیات نجات ساده آن است. در این وضعیت کافی است یک شیر قرمز رنگ روی پاوریونیت کمی با دست چرخانده شود تا کابین به سمت پایین به آهستگی حرکت کند. همچنین در سیستم های نجات اضطراری اتوماتیک، یک باتری بک آپ کوچک برای تحریک یک شیر برگشت ۲۴ ولت کفایت میکند. این در حالی است که در آسانسورهای کششی باتری های بک آپ باید موتور دستگاه ها را به حرکت در آورند.
ایمنی آسانسور هیدرولیک
مهمترین مزایای آسانسورهای هیدرولیک به مساله ایمنی مربوط میشود. واضح است که کارکرد هر نوع دستگاه آسانسور، جابجایی مسافر (انسان) است. این تعریف ساده مشخص میکند که موضوع ایمنی در بررسی انواع سیستم های آسانسور بیشترین اهمیت را دارد. آسانسورهای هیدرولیک دارای تمام تمهیدات و لوازم مربوط به ایمنی هستند.
مهمترین نکته قابل توجه در این رابطه، به ایمنی آسانسورهای هیدرولیک در زمان وقوع زلزله باز میگردد. بطورکلی آسانسورهای هیدرولیک در فرایند نصب، سرویس و بهره برداری ایمنی بسیار بالایی دارند. همچنین ایمنی بالا در شرایط زلزله و آنش سوزی از جمله مزایای آسانسور هیدرولیکی است.
طراحی کابین و درب ها
تنوع در نحوه کارگذاری جک (های) آسانسور هیدرولیک باعث می شود تا انواع شکل هندسی و لی اوت ورودی های کابین امکان پذیر باشد. در سیستم های یک جک در کنار، سه وجه کابین برای استقرار درب ازاد است. همچنین شایان ذکر است که ضلع مجاور جک و ریل ها، می تواند هر کدام از وجوه قائم کابین انتخاب شوند. در آسانسورهای هیدرولیک جک در زیر مستقیم، بدلیل حذف وزنه تعادل، سیم بکسل و ریل های وزنه، می توان انواع کابین های لوکس شیشه ای نمادار (پانورامیک) را طراحی کرد و بیشترین زیبایی را در پیکربندی آسانسور انتظار داشت. بنابراین می توان یکی از مهمترین مزایای آسانسور هیدرولیک را تنوع و انعطاف پذیری در انتخاب و نصب انواع کابین و درب دانست.
طراحی آسانسورهای سنگین
آسانسورهای سنگین معمولا با سرعت پایین طراحی می شوند. تعدیل سرعت آسانسور در طراحی سیستم هیدرولیک به آسانی صورت گرفته و این یکی از مزایای مهم آسانسور هیدرولیکی در مقایسه با سایر سیستم ها است. طراحی و پیاده سازی یک آسانسور بسیار سنگین با سرعت پایین در سیستم های هیدرولیک چندان که تصور می شود به توان موتور بالایی نیاز ندارد و سرعت براحتی با انواع پمپ های در دسترس قابل محاسبه است. مهمترین اصل در طراحی آسانسورهای صنعتی، توجه به مساله قابلیت اطمینان آسانسور است.
بررسی معایب آسانسور هیدرولیک
برخی از محدودیت های ذاتی در سیستم های هیدرولیک وجود دارد که در کاربردهای اشتباه و نامناسب به عنوان معایب آسانسور هیدرولیکی تلقی می شوند. در این بخش به شرح و بررسی مهمترین موارد در این خصوص پرداخته می شود. باید توجه داشت که کلیه موارد عنوان شده یا مربوط به کاربرد نامناسب هستند (مثلا محدودیت ارتفاع) و یا مانند حساسیت به دما و وزن راهکارهایی برای حل مشکل وجود دارد. بنابراین در این بخش از مطالعه مزایا و معایب آسانسور هیدرولیک به بحث درباره معایب اسانسور هیدرولیکی می پردازیم.
محدودیت طول مسیر
آسانسورهای هیدرولیک به هیچ عنوان گزینه مناسبی برای ساختمان ها مرتفع نیستند. البته این موضوع به بیان صحیح بعنوان معایب آسانسور هیدرولیک تلقی نمیشود زیرا ارتفاع زیاد در محدوده کاربردهای این سیستم تعریف نشده است. برای ساختمان های بلندمرتبه و پر ترافیک بهتر است از انواع آسانسورهای کششی استفاده شود. بکارگیری آسانسورهای هیدرولیک در ساختمان های کم ارتفاع بدون شک راهکاری ایده آل است. بنابراین طول مسیر آسانسور هیدرولیک نمی تواند بلند در نظر گرفته شود.
محدودیت سرعت
سرعت آسانسور هیدرولیک کم تا متوسط است. در بعضی از محاورات از این موضوع بعنوان یکی از معایب آسانسور هیدرولیکی میرند. در حالیکه سرعت این سیستم (بطور معمول ۰.۶ متر بر ثانیه) سرعت مناسبی برای کاربرد صحیح آسانسور هیدرولیکی یعنی ساختمان هایی تا ۶ ایستگاه توقف معمولی است.
حساسیت به دمای روغن
دمای روغن هیدرولیک متاثر از دو فاکتور مهم است. اولین فاکتور دمای محیط و دومین فاکتور میزان عملکرد دستگاه است. این واقعیت که دمای روغن بر عملکرد سیستم تاثیر محسوسی دارد یکی از معایب آسانسورهای هیدرولیک تلقی می شود. افزایش دمای روغن باعث کاهش رقیق شدن آن شده و کاهش دما موجب افزایش غلظت می شود. این تغییرات دما بر عملکرد دستگاه تاثیر گذاشته و بعضا هم سطح سازی با طبقات، سرعت دستگاه و تنظیمات حرکتی را با اختلال مواجه می کنند. برای کاهش تاثیرات دما، از هیتر برای گرم کردن و از کولینگ سیستم برای خنک کردن استفاده می شود. البته نوع طراحی بدنه و متعلقات مخزن روغن تاثیر قابل توجی در این موضوع دارد.
حساسیت به وزن بار
یکی دیگر از مسائل مربوط به مشکلات آسانسورهای هیدرولیکی حساسیت به وزن بار است. مشکل اینجاست که وزن بار کابین بر عملکرد دستگاه تاثیر می گذارد. از نظر فنی تغییر در وزن بار در فشار استاتیک و فشار کاری سیستم تغییر ایجاد کرده و نرخ جریان هیدرولیک تحت تاثیر قرار می گیرد. در نتیجه برخی از تنظیمات هم سطح سازی و سرعت بالاروی و پایین روی تغییر می کنند. این موضوع را می توان به عنوان یکی از معایب آسانسور هیدرولیکی تلقی کرد. اگرچه راهکارهایی در این رابطه ارائه شده است. مکانیزم های هیدرولیک جبران ساز فشار و همچنین بکارگیری شیرهای الکترونیکی می توانند تا حد زیادی این مشکل را مرتفع نمایند.
جمع بندی مزایا و معایب آسانسور هیدرولیک
در این مقاله تلاش شد تا با نگاهی جامع مزایا و معایب آسانسور هیدرولیک مورد بررسی قرار گیرد. در ابتدا نگاهی فهرست وار به مهمترین رئوس فواید و معایب اسانسور هیدرولیکی شد و در ادامه بطور جداگانه مزایای آسانسور هیدرولیک و معایب آسانسور هیدرولیکی مفصلا مورد بررسی قرار گرفتند. برای مطالعه مقالات بیشتر در این زمینه پیشنهاد می کنیم بلاگ بالاکو را مشاهده کنید.
