آسانسورها برای حرکت از مکانیزم های گوناگونی مانند کششی، هیدرولیک، وینچ، دنده شانه و … بهره می گیرند. دو نوع آسانسورهای کششی و هیدرولیک بیشترین کاربرد را در این میان دارند. در اینجا انواع آسانسور هیدرولیک از نظر ویژگی ها، کاربرد، چگونگی عملکرد، ساختار، انواع و اجزای گوناگون مورد بررسی همه جانبه قرار گرفته اند.
آسانسور هیدرولیکی چیست؟
آسانسور هیدرولیک آسانسوری است که با استفاره از جک و پاوریونیت هیدرولیک بر مبنای فشار و جریان روغن حرکت می کند. آسانسورهای هیدرولیک با یک یا دو جک در کنار یا زیر کابین داخل حفره بصورت مستقیم یا غیر مستقیم نصب می شوند. می توان از آسانسورهای هیدرولیک در کاربردهای مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی در ساختمان هایی با ارتفاع کم تا متوسط و ظرفیت های سبک تا بسیار سنگین استفاده کرد.
یکی از راهکارهای متداول و مکانیزم های رایج در آسانسور، سیستم هیدرولیک است. آسانسورهای هیدرولیک به علت مزایایی که دارند در سراسر جهان بعنوان یک راهکار مطمئن در جابجایی عمودی مورد استفاده قرار می گیرند. سیستم هیدرولیک در انواع آسانسورهای لوکس مسافری با کابین های پانورامیک تا آسانسورهای صنعتی فوق سنگین کاربرد دارد.
ویژگی های اصلی آسانسورهای هیدرولیک
آسانسورهای هیدرولیک را راهکاری مناسب برای ساختمان های غیرمرتفع می دانند. البته بسیاری از مزایای متنوع باعث شده اند تا آسانسورهای هیدرولیک از محبوبیت بالایی برخوردار باشند. در زیر به فهرستی از مزایا و معایب آسانسورهای هیدرولیک بصورت عام اشاره می شود.
مزایای آسانسورهای هیدرولیک
برخی از مهمترین مزایای آسانسورهای هیدرولیک به ویژگی های ذاتی نوع سیستم محرکه باز می گردد. مهمترین مزایا شامل موارد زیر می باشند.
- امکان تعبیه محل موتورخانه در فاصله از دستگاه
- بدون نیاز به اتاق موتورخانه در بالای چاه آسانسور
- حرکت آسانسور در جهت پایین بدون عملکرد موتور
- نصب و راه اندازی سریع تر، آسان تر و با هزینه کمتر
- سهولت در کنترل حرکت بوسیله شیرهای کنترل
- امکان تنظیم سرعت در جهت پایین توسط شیر فلوکنترل
- حذف سیم بکسل، پاراشوت و فلکه و متعلقات در سیستم های هیدرولیک جک مستقیم
- سرویس و راه اندازی آسان تر و کم هزینه تر
معایب اسانسورهای هیدرولیک
از جمله مهمترین محدودیت های آسانسورهای هیدرولیک طول مسیر بلند، سرعت و ترافیک بالا است. در زیر مهمترین معایب آسانسور هیدرولیک برشمرده می شود.
- آسانسورهای هیدرولیک نمیتوانند برای طول مسیرهای بلند (ساختمان های مرتفع) گزینه مناسبی باشند
- سیستم هیدرولیک برای کاربرد آسانسورهای با ترافیک بالا راهکاری مناسبی نیستند.
- بکارگیری مکانیزم هیدرولیک برای آسانسورهای سریع توصیه نمی شود.
کاربردهای مناسب
- آسانسورهای مسافری در ساختمان های غیر مرتفع
- آسانسورهای خانگی کوچک
- آسانسورهای باری و سنگین
- آسانسورهای خودروبر
- آسانسورهای صنعتی
- آسانسورهای ضدانفجار
- آسانسورهای ضد غبار
- آسانسورهای اتاق تمیز
- بالابرهای خدماتی
نحوه عملکرد آسانسور هیدرولیک
عملکرد آسانسورهای هیدرولیک بعنوان ماشینی که از سیستم هیدرولیک برای جابجایی قائم بار و مسافر عمل می کند بررسی می شود. در این جابجایی بالاروی کابین آسانسور بواسطه حرکت جک با صرف نیرو و پایین روی با به دمت گرفتن گرانش زمین است. بنابراین حرکت جهت پایین آسانسور بدون صرف انرژی صورت می پذیرد. نیروی علمکرد از طریق یک موتور الکتریکی و جریان سیال از طریق پمپ هیدرولیک تامین می شود. حرکت از طریق شیرهای مخصوص هیدرولیک کنترل می شود و در نهایت، جک هیدرولیک به عنوان یک عمل کننده، جابجا می شود.
بررسی دقیق چگونگی حرکت و سیستم هیدرولیک مستلزم پیش زمینه هایی از شاخه سیالات در علم فیزیک مکانیک است که در بخش دیگری از مقالات برخی رئوس مهم آن خلاصه وار مورد اشاره قرار گرفته اند.
قیمت آسانسور هیدرولیکی
از جمله مهمترین پرسش های خریداران آسانسور موضوع قیمت و هزینه های اجرایی است. قیمت آسانسور هیدرولیکی بطور کلی نمیتوان درباره مقایسه قیمت آسانسورهای کششی و هیدرولیک نظر واحدی داد. به عبارت دیگر با توجه به شرایط پروژه در برخی از مواقع قیمت آسانسورهای هیدرولیک پایین تر از آسانسورهای گششی و در برخی موارد دیگر برعکس می باشد.
بنابراین لازم است تا بمنظور بررسی دقیق تر قیمت آسانسور هیدرولیکی، عوامل موثر بر قیمت را مورد توجه قرار دهیم
قیمت تجهیزات اصلی و قطعات هیدرولیک
قیمت قطعات آسانسور هیدرولیک بیشترین سهم در قیمت تمام شده یک آسانسور جکی را دارد. قیمت جک و پاوریونیت، قیمت موتور هیدرولیکی، قیمت پمپ هیدرولیک آسانسور و موارد دیگر از این دست تاثیر مستقیم بر قیمت کل آسانسور دارد.
قیمت قطعات آسانسور هیدرولیکی تا حدود زیادی متاثر از کیفیت، برند و فانکشن های آنها است. اینکه تجهیزات و قطعات در چه سطحی از قیمت انتخاب شوند، به نیازمندی ها، بودجه و اولویت های کارفرما و البته استانداردهای شرکت سازنده آسانسور باز می گردد.
هزینه نصب و راه اندازی آسانسور
هزینه های مستقیم و غیرمستقیم نصب و راه اندازی آسانسور هیدرولیک را در بیشتر موارد (و نه همه موارد) کمتر از هزینه های یک آسانسور کششی براورد می کنند. علت این موضوع به سهولت بیشتر و ایمنی بالاتر فرایند نصب آسانسورهای هیدرولیک در مقایسه با کششی باز می گردد.
هزینه های اجرایی ساختمانی
هزینه های اجرایی ساختمانی شامل احداث اتاق موتورخانه، چاهک، چاه آسانسور، آهنکشی، فونداسیون و مواردی از این دست می باشد. این موارد بصورت غیرمستقیم قیمت تمام شده یک آسانسور هیدرولیک را تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به آهنکشی سبک تر و عدم نیاز به اتاق موتورخانه در بالای چاه آسانسور، می توان در مجموع این هزینه ها را نیز پایین تر ارزیابی کرد.
بهترین برند تجهیزات هیدرولیک
شرکت های گوناگونی در سراسر دنیا در زمینه طراحی و تولید تجهیزات آسانسورهای هیدرولیک در سطوح مختلف کیفیت و قیمت فعالیت دارند. در این بین شرکت تتالیفت در آسانسورهای هیدرولیک خود از معتبرترین و با کیفیت ترین محصولات معتبر شرکت هایی نظیر آلگی کشور آلمان، بوخر کشور سوئیس و بلین کشور آلمان استفاده می کند.
آسانسورهای هیدرولیک در مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان
در مقررات ملی ساختمان مبحث پانزدهم در رابطه با آسانسورهای هیدرولیک نیز الزاماتی مطرح شده که رعایت آنها برای سازندگان ساختمان و دست اندرکاران آسانسور الزامی است. در ادامه مهمترین موارد از این الزامات را مورد شرح و بررسی قرار می دهیم.
ادوات ایمنی الزامی
در مقررات ملی ساختمان دو وسیله ایمنی مهم برای انواع آسانسور به شرح زیر الزامی شده است. در آسانسورهای هیدرولیک با جک مستقیم می بایست سیستم به راپچرولو یا همان شیر ایمنی ترکیدگی مجهز باشد. این موضوع مهم قطعا الزام آور است. همچنین در مبحث پانزدهم تاکید شده که در آسانسورهای هیدرولیک با مدل جک غیرمستقیم نیز باید شیر ایمنی ترکیدگی را در نظر بگیریم. ضمنا در این نوع آسانسورها غیرمستقیم می بایست دستگاه به پاراشوت ایمنی برای پیشگیری از سقوط آسانسور هنگام باز شدن سیم بکسل ها مجهز باشد.
ضمنا تصریح شده که مکانیزم ایمنی مورد اشاره باید در انطباق با استانداردهای ایمنی مرجع ایران و بین المللی باشد. در رابطه با الزامات مزبور می توانید استاندارد ملی آسانسور – بخش آسانسور هیدرولیک رجوع کنید.
سیستم های دو جک
همانطور که می دانید در برخی از سیستم ها به وجود دو جک نیاز است تا کابین به حرکت درآید. در چنین شرایطی باید این 2 جک به درستی با هم در ارتباط باشند. این دقت در ارتباط درست به این علت است که فشار روغن باید در هر دو جک برابر باشد.
چاه آسانسور هیدرولیک
جک بعضی از آسانسورهای هیدرولیک به گونه ای است که باید در چاه نصب شود بنابراین لازم است از قبل فضا برای ایجاد آن فراهم باشد. این چاه باید برای تعبیه جک شرایط مناسبی داشته باشد که یکی از این شرایط نفوذناپذیر بودن در برابر آب است. باید چاه را برای این منظور مقاوم سازی کنیم. این مطلب صراحتا در مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان آمده است.
در رابطه با ابعادی که چاه آسانسور هیدرولیک باید دارا باشد قابل ذکر است محاسبه بر اساس مشخصات هر آسانسور صورت می گیرد. این مشخصات عبارتند از: ظرفیت، سرعت، نوع درب، شکل هندسی و … .ی