چاه و چاهک آسانسور

دو اصطلاح چاه و چاهک آسانسور گاهی به اشتباه به کار می روند. در این نوشته تلاش می شود تا ابتدا تعریفی دقیق از این دو اصطلاح مهم ارائه شود و تفاوت های آنها بیان گردد و نیز مشخصات، ویژگی ها و نکات کاربردی مهم در رابطه با استاندارد، طراحی و اجرای چاهک و چاه  آسانسور شروع شود. این مطلب می تواند برای مشاورین، معماران و مهندسین ساختمان سودمند باشد.

چاهک آسانسور چیست؟

فضای پایینی چاه آسانسور که بین کف چاه و کف پایین ترین ایستگاه قرار می گیرد چاهک آسانسور است. چاهک در زبان انگلیسی و ادبیات رایج مهندسی همان پیت Pit است که گاهی اصطلاحا به آن چاله آسانسور نیز می گویند.

چاه آسانسور چیست؟

کل فضای ساختمانی که  آسانسور در آن حرکت می کند و قسمت زیرین و بالایی  آن چاه آسانسور است. به عبارت دیگر ارتفاع چاه آسانسور عبارت است از مجموع ارتفاع چاهک، طول مسیر و فضای بالاسری یا اورهد. معادل چاه آسانسور در زبان انگلیسی Shaft می باشد. چاه آسانسور مسافربر در ساختمان ها از قواعد و مقررات خاصی پیروی می کند.

تفاوت بین چاه و چاهک آسانسور

بر اساس تعاریفی که در بالا ارائه شد چاهک بخش پایین چاه آسانسور است و نباید این دو را با هم اشتباه بگیریم.

ابعاد چاه

ابعاد چاه آسانسور در تناسب با ظرفیت آسانسور، نوع درب و سرعت آن تعیین می شود. البته بدیهی است که شکل هندسی و ابعاد چاه تابع شکل هندسی کابین نیز می باشد. اگرچه در اغلب موارد کابین و چاه آسانسور یک مستطیل هستند در برخی موارد به شکل دایره، نیم دایره و چندضلعی ها نیز طراحی می شوند. برای بررسی ابعاد انواع آسانسور شامل ابعاد کابین، چاه، چاهک و اورهد مقاله ابعاد آسانسور را مشاهده کنید.

الزامات چاه آسانسور

چاه و چاهک آسانسور می بایست مطابق با الزامات دو مرجع بسیار مهم طراحی و اجرا شوند. مرجع اول مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان است. مرجع دیگری که الزامات آن لازم الاجراست استاندارد ملی آسانسور است. استاندارد ملی آسانسور شامل دو بخش کششی و هیدرولیک می باشد.

دیواره ها و سقف چاه

دیواره های چاه آسانسور نباید خطرآفرین باشند بنابران جهت جلوگیری از ایجاد مسمومیت یا گرد و غبار ناشی از حرارت باید بتوانند در برابر آتش مقاومت کنند. ارتفاع دیواره های شیشه ای باید مطابق استانداردهای ملی آسانسور طراحی شود و حتما باید لمینیت شوند. وزن بار روی سقف چاه باید به دقت محاسبه گردد تا در ساخت آن تمام موارد لازم اِعمال شود. این بار شامل تمام قطعات و تجهیزات و ظرفیت آسانسور می باشد. تمام سطح داخلی دیواره چاه آسانسور باید عاری از هر گونه ناهمواری ساخته شود مخصوصا اگر کابین در داشته باشد. به هیچ عنوان نباید از چاه آسانسور به منظور دیگری استفاده نمود.

استاندارد روشنایی چاه

چاه و چاهک آسانسور باید روشنایی مناسبی داشته باشد بنابراین بهتر است برای تمام طبقات آن چراغ در نظر بگیریم. به همین منظور باید نیم متر پایین تر از سقف چاه آسانسور یک چراغ نصب شود. همینطور نیم متر بالاتر از کف چاه آسانسور نیز چراغی دیگر خواهیم داشت. بدیهی است در صورت امکان باید چراغ های دیگری نیز با کمتر از 7 متر فاصله از یکدیگر در داخل چاه آسانسور تعبیه شوند. همه چراغ های نصب شده در داخل چاه باید به نحوی حفاظت شوند. صراحتا بیان شده است کلیدهایی که بتوان این چراغ ها را با آن روشن و خاموش کرد باید در دو نقطه وجود داشته باشند؛ یکی از آنها در موتورخانه و دیگری در چاهک آسانسور.

در رابطه با میزان اهمیت روشنایی چاه آسانسور باید تاکید شود مدار تغذیه سیستم روشنایی و پریزهای برق مربوط به چاه می بایست به طور قطع از مدار تغذیه آسانسور جدا باشد. اگر در زمان تعمیر، مدار تغذیه آسانسور قطع شود، روشنایی چاه باید برقرار باشد تا امکان کار در فضای چاه آسانسور وجود داشته باشد.

روشنایی چاه آسانسور

روشنايی چاه اسانسور بايد به نحو مطلوب تامين گردد.برای اينکار از کليد تبديل استفاده ميشود بطوريکه يک کليد در موتور خانه (بالاترين طبقه) و کليد دیگر در پايينترين طبقه (معمولا پارکينگ) و در جای مطمئنی جاسازی ميشود. نکته مهم در اين خصوص اين است که حتما بايد تغذيه روشنايی جدا از تغذيه موتورخانه اسانسور باشد تا در صورت بروز حادثه و قطع برق موتورخانه روشنايی برقرار باشد. اين نکته در خصوص روشنايی موتور خانه نيز صدق ميکند.برای تامین روشنائی چاهک آسانسور می بایست دو عدد چراغ در فاصله نیم متر از بالاترين و پايينترين نقطه چاه و مابقی چراغها به فواصل حداکثر ۷ متر با حفاظ و قابليت روشن و خاموش شدن از موتور خانه و چاهک بايد نصب شود .

چاه آسانسور:

فضايي است كه ريلها و برخي تجهيزات ديگر آسانسور در آن نصب ميشوند و كابين و وزنه تعادل در اين مكان حركت مينمايند.