آسانسورهای ضد انفجار
آسانسور ضد انفجار، برای استفاده در محیط گازی پرخطر، که احتمال وقوع انفجار و اشتعال در آنها وجود دارد، مناسب می باشند. صنایع نفت گاز و پتروشیمی، پالایشگاها ،نیروگاها، صنایع هسته ای، صنایع شیمیایی و دارویی و معادن از جمله این موارد میباشد.
تجهیزات مورد استفاده در فضاهای آلوده پر خطر، باید با استانداردهای جهانی ضد انفجار مطابقت داشته باشند. این استانداردها و معیارهای جهانی باید در مراحل طراحی و مدلسازی، ساخت، جانمایی و نصب پیکره و اجزای آسانسورهای ضد انفجار به طور دقیق و کامل لحاظ گردند. آسانسورهای ضد انفجار را می توان به عنوان یکی از آسانسورهای صنعتی با کاردبرد در بخش های حساس با تراکم آلاینده های گازی یا غباری انفجاری طبقه بندی کرد.
آسانسورهای ضد گرد و غبار
آسانسورهای ضد گرد و غبار برای استفاده در محیط هایی با میزان گرد و غبار بالا مانند نیروگاه ها، کارخانجات سیمان، معادن و ….مناسب میباشند.
درجه حفاظت آسانسور در تناسب با میزان گرد و غبار محیطی محل نصب دستگاه تعیین می گردد.
طراحی، ساخت و نصب دستگاه های آسانسور با توجه به استانداردهای جهانی که در این زمینه تدوین شده اند صورت می گیرد.
کابین آسانسور صنعتی ضد جرقه قابل استفاده در محیط های آلوده گازی و محیط های با غبار معدنی قابل اشتعال
الزامات در آسانسور های ضد انفجار
۱- کلیه موارد مربوط به استاندارد ملی آسانسورهای معمولی رعایت شود.
۲- مقررات ATEX مراعات شود. رعایت اصول اساسی ایمنی، برای جلوگیری از بروز انفجار – جلوگیری از حمل بار اضافی از دستگاه با استفاده از تجهیزات کنترل کننده اضافه وزن – توجه به خطای عملیاتی منابع تغذیه برق سیستم تابلوهای تغذیه و تابلوی فرمان
۳- تهیه دستور العمل های راهبری مناسب
۴- تهیه دستور العمل های تعمیراتی و بازرسی های دوره ای
۵- تهیه دستور العمل های ایمنی استفاده از دستگاه
۶_ نصب برچسب که به وضوح دیده شود روی دیوار کابین یا جلوی درب آسانسور که رنگ حروف آن مشکی و رنگ زمینه آن زرد باشد و حداقل موارد زیر در آن قید شده باشد:
۱_ نام سازنده
۲_ تعيين نوع آن مثلا ذکر اینکه EX است.
۳_ کلاس و گروه گازی و یا گروه غبارهائی که دستگاه برای استفاده در آن محیط آزمایش شده است. استفاده از حروف G برای گازها و C برای محیط های حاوی غبارهای آتشگیر و نیز مشخصات بر روی برچسپ درج شود.
۴_ استفاده از آلومینیوم در محل هایی که احتمال وجود فشردگی بر اثر ضربه وجود دارد کاملا ممنوع است زیرا در این حالت عکس العمل حرارتی به وجود می آید که باعث تولید جرقه شود.
۵_ تسمه های V شکل و پروانه های پلاستیکی باید از مواد ضد الکتریسته ساکن ساخته شود که از ايجاد الکتریسته ساکن جلوگیری شود.
۶_ کلیه محفظه هایی که در آنها سیم کشی الکتريکی و یا قطعات الکتريکی وجود دارد کاملا بسته و آب بندی باشند
۷- تابلوهای کنترل و تغذیه باید در محفظه های کاملا آب بندی شده ( با گسکت و حداقل 125 میلیمتر overlap بین در پوش و محفظه ) قرار گیرند.
مشاوره، طراحی اجرا و فروش آسانسورهای صنعتی ضد جرقه ،آسانسور ضد گرد و غبار، آسانسور بار و نفر ضد انفجار، آسانسور صنعتی ضد گرد و غبار، تجهیزات و وسایل ضد جرقه برای محیط های آلوده گازی پالایشَگاها پتروشیمی و صنایع شیمیایی و دارویی.
نمونه آسانسور صنعتی ضد انفجار ساخت شرکت GEDA
آسانسور ضد گرد و غبار و آسانسور ضد انفجار با درجه حفاظتی بالا :IP
آسانسور ضد غبار مناسب برای محیط های آلوده به غبارهای آتشگیر، غبار فیبر آتشگیر، غبار پشم شیشه، غبار ذغال سنگ و غبار انبار غلات
_ قابل استفاده برای معادن، انبارهای نگهداری مواد غبار آلود، سیلوهای نگهداری غلات و ….
_ مطابق با مقرارت جهانی ATEX و استاندارد ملی آسانسور
_ آسانسور های ضدانفجار و ضد جرقه با درجه حفاظتی بالا
برای محیط های مستعد خطر گازی، صنایع نفت گاز و پتروشیمی و صنایع شیمیایی و دارویی
آسانسور خاص ضد انفجار
عمده عوامل تولید جرقه در آسانسور های ضد انفجار
۱_ قوس های الکتریکی
۲_ جرقه های الکتریکی
۳_ شعله ها
۴_ سطوح داغ
۵_ الکتریسته ساکن
۶_ ضربات مکانیکی
۷_ اصطکاک مکانیکی
۸_ جرقه در اثر تراکم
۹_ تشعشعات الکترومغناطیسی
۱۰_ تشعشعات یونیزاسیون
۱۱_ انرژی آکوستیک
آسانسور ضد جرقه
طبقه بندی گازها بر طبق استانداردهای NEC و CEC به صورت زیر می باشد.
در انگلستان کشورهای اروپایی برای طبقه بندی محیط های مستعدخطر از طبقه بندی با نام Zone استفاده می کنند که بر حسب تعریف موجود در استاندارد BS، با عناوین O Zone ،1 Zone ،2 Zone نامگذاری شده اند:
O Zone : محیطی است که در آن مخلوطی از گاز، هوای قابل انفجار، یا به صورت دائمی و یا برای مدتی طولانی حضور دارد.
1 Zone : محیطی است که در آن تحت شرایط عادی، امکان دارد که مخلوطی از گاز و هوای قابل انفجار پدید آید.
2 Zone : محیطی است که در شرایط عادی، مخلوطی از گاز و هوای قابل انفجار در آن وجود ندارد ویا اگر احتمالا پدید آید مدت آن کوتاه خواهد بود.
پوش باتون با پایه ضد انفجار
طراحی و اجرای آسانسورهای خاص ضدانفجار کار بسیار دقیقی و میباشد و نیاز به تسلط کامل علاوه طراحی و اجرای آسانسورهای معمولی نیاز به اطلاعات کامل در خصوص محیط های مستعد خطر و گازها و غبارهای قابل اشتعال و رعایت استاندارهای اروپائی و مقررات ATEX میباشد که دسترسی به اطلاعات مزبور مستلزم بخش طراحی مهندسی قوی با دانش کافی و مجرب بوده و کار ساده ای نمیباشد.
پاوریونیت و تابلوی فرمان آسانسور ضد انفجار
تجهيزات الكتريكي ضد انفجار تنها در برخي نواحي به كار گرفته مي شوند. این تجهيزات شناسنامه و شناسه های ویژه ای دارند كه به ما مي گويد كه آيا مي توان از آنها در نواحي خطرناک خاصي استفاده كرد یا نه؟ بر این اساس ما مي توانيم از این تجهيزات در مناطق پر خطر بدون نگراني استفاده كنيم.
بنابراين برخي تجهيزات و ابزارهاي الكتريكي را تنها مي توان در ناحيه 2 به كار گرفت، در حاليكه برخي ديگر در ناحيه خطر 1 نيز كاربرد دارند. طبقه بندي بر اساس نواحي خطر را در ادامه توضيح مي دهيم. هزينه اين تجهيزات بسته به نوع محافظت و مناسب بودن براي استفاده در نواحي مختلف فرق مي كند. بنابراين اگر مهندس طراح به اشتباه ناحيه اي امن را خطرناك طبقه بندي كند، و يا حتي اگر ناحيه اي را كه بايد در ناحيه خطر 2 طبقه بندي كند خطر 1 بداند ناگریز بايد هزينه بيشتري براي خريد تجهيزات ضد انفجار با قابليت بيشتر پرداخت كنید. چنين تجهيزاتي هزينه نگهداري بيشتري نيز در بردارند. بنابراين در دوره عمر خود نيز هزينه بيشتري را به شركت تحميل مي كنند.
از سوي ديگر، اگر منطقه خطري به اشتباه جزو مناطق ايمن طبقه بندي شود هزينه آن بسيار بالاست چرا كه ممكن است به انفجار ناخواسته اي منجر شود كه پيامدهايي مالي و جاني در پي داشته باشد و تصوير شركت را نيز مخدوش سازد. چنين اتفاقاتي ممکن است حيات شركت را نيز به خطر اندازد.
بنابراين طبقه بندي درست مناطق خطر از منظر هزينه نيز همانند موضوع مهندسي ايمني اهميت دارد. در ادامه، ابتداد برخي مفاهيم اساسي آتش سوزي و انفجار را مرور خواهيم كرد. حتي اگر شما از اين مفاهيم مطلع باشيد مرور آنها مفيد خواهد بود. ما برخي مفاهيم اساسي درباره مواد خطرناك را مرور خواهيم كرد كه به ماده درك بهتر طبقه بندي مواد و مناطق كمك خواهد كرد.
مقررات ATEX براى تجهيزات و دستگاههاى ضد انفجار
ATEX در واقع شامل دو حرف اول کلمات (Explosible) Atmospheres Explosives به معنای محیط های مستعد خطر قابل انفجار یا اشتعال است.
مجموعه مقررات ATEX شامل دستورالعمل ها و روشهای استانداری است که مشخصات فنی و قانونی مورد نیاز دستگاه های ساخته شده در کشورهای اروپایی را برای استفاده در محیط های مستعد خطر ( قابل اشتعال يا انفجار )، تنظیم و یکنواخت می نماید که به منظور تسهیل تجارت آزاد مورد قبول کشورهای جامعه ی اروپا قرار گرفته و رعایت آن، برای همه کشورهای اروپای متحد اجباری است.